AI LÀ NGƯỜI LÃNH ĐẠO CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN ? AI LÀ NGƯỜI LÃNH ĐẠO CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN

SỐ LƯỢT tầm nã CẬP

III. CUỘC KHỞ
I NGHĨA LAM SƠN CỦA LÊ LỢI (1418 - 1427)

Khởi nghĩa Lam sơn (1418-1427) là cuộc khởi nghĩa tiến công đuổi quân Minh xâm lấn về nước bởi Lê Lợi chỉ đạo và dứt bằng việc giành lại chủ quyền tự chủ chan nước Đại Việt và sự ra đời nhà Hậu Lê.

Bạn đang xem: Ai là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa lam sơn

mùa xuân năm Mậu Tuất 1418, Lê Lợi đã thuộc những tuấn kiệt cùng chí phía như Nguyễn Trãi, è Nguyên Hãn, Lê Văn An,.. Và những tướng văn, võ thỏa thuận phất cờ khởi nghĩa Lam Sơn, xưng là Bình Định Vương, kêu gọi dân Đại Việt đồng lòng đứng dậy đánh xua quân xâm lược đơn vị Minh.

Khởi nghĩa Lam Sơn tất cả ba tiến độ lớn: giai đoạn vận động ở vùng núi Thanh Hoá (1418-1425), đánh ra Bắc (1425-1427) và thành công Chi Lăng – Xương Giang (1427).

1. Thời kỳ hoạt động ở vùng núi Thanh Hóa (1418 - 1425)

Là giai đoạn trở ngại nhất của cuộc khởi nghĩa. Trong thời gian đầu, lực lượng của quân Lam Sơn chỉ tầm 2000 người, lương thực thiếu thốn, thường xuyên chỉ chiến thắng được vài ba trận nhỏ. Bị quân Minh vây đánh những trận, quân Lam Sơn ba lần phải rút chạy lên núi Chí Linh. Trước tình vắt hiểm nghèo, năm 1422, Lê Lợi buộc phải xin giảng hòa với quân Minh. Đến năm 1423, khi lực lượng được củng cố, lại thấy quân Minh bắt giữ lại sứ giả, Lê Lợi ngay lập tức tuyệt cắt chéo đứt giảng hoà.

Theo kế của Nguyễn Chích, năm 1424 Lê Lợi đưa ra quyết định đưa quân vào đồng bằng Nghệ An. Tiến vào Nghệ An là 1 trong những bước ngoặt về giải pháp trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Cuối năm 1425, nghĩa quân Lê Lợi nhanh chóng đánh bại quân Minh, Lê Lợi thống trị toàn cỗ đất đai tự Thanh Hóa trở vào Tân Bình – Thuận Hóa (Quảng Bình, Quảng Trị, quá Thiên – Huế).

2. Tấn công ra Bắc (1425 – 1427)

tháng 9 năm 1426, Lê Lợi phân tách quân cho những tướng làm 3 cánh Bắc tiến ra đánh Đông Quan. Nghĩa quân bức tốc uy hiếp, bao vây thành Đông Quan, quân minh quân trương núm thủ trong thành đợi cứu viện.

mon 10, năm 1426, địch đã đến rút đại thành phần quân sĩ nghỉ ngơi Nghệ An tăng tốc cho Đông Quan. Tại Vân Nam, Mộc Thạnh cũng khá được lệnh tuyển chiêu tập 15 ngàn bộ binh với 3 nghìn cung thủ chuẩn bị sẵn sàng. Vương vãi Thông, Mã Anh sở hữu quân quý phái tiếp viện, phù hợp với quân ngơi nghỉ Đông quan liêu được 10 vạn, chia cho Phương Chính, Mã Kỳ ra ngăn đánh nghĩa binh Lam Sơn.

Đinh Lễ, Nguyễn Xí rước quân cho đặt phục binh ở xuất sắc Động, Chúc Động (các địa danh này thời nay đều thuộc thị trấn Chương Mỹ, Hà Nội). Nhân biết vương vãi Thông định phân tách đường đột kích Lê Triện, nhị tướng bèn tương kế tựu kế dụ vương vãi Thông vào ổ mai phục giỏi Động. Quân vương Thông thua kém to, nai lưng Hiệp, Lý Lượng và 5 vạn quân bị giết, 1 vạn quân bị bắt sống. Vương Thông cùng những tướng chạy về cố gắng thủ sinh sống Đông Quan.

Lê Lợi được tin chiến thắng trận liền sai è cổ Nguyên Hãn, Bùi Bị chia hai tuyến phố thủy cỗ tiến ra Đông Quan, bao vây thành.

3. Thành công Chi Lăng-Xương Giang (1427).

thời điểm cuối năm 1427, vua Minh Tuyên Tông điều viện binh tương hỗ cứu vương vãi Thông, không đúng Liễu Thăng có 10 vạn quân tiến sang từ Quảng Tây, Mộc Thạnh mang 5 vạn quân trường đoản cú Vân nam kéo sang. Đây là nhì tướng đã từng có lần sang đánh Đại Việt thời nhà Hồ với nhà Hậu Trần.

Nghe tin có viện binh, các tướng ước ao đánh nhằm hạ cấp thành Đông Quan. Mặc dù nhiên, theo chủ kiến của Nguyễn Trãi, Lê Lợi cho rằng đánh thành kỳ lạ hạ sách vị quân vào thành đông, chưa thể lấy ngay được, giả dụ bị viện binh tương hỗ đánh kẹp vào thì nguy cho nên vì vậy Lê Lợi quyết định điều quân lên chặn đánh viện binh tương hỗ trước để nản lòng địch sống Đông Quan. Biết cánh Liễu Thăng là quân công ty lực, ông không nên Lê Sát, giữ Nhân Chú, Lê Văn Linh, Đinh Liệt sở hữu quân phục ở chi Lăng, lại không nên Lê Văn An, Nguyễn Lý sở hữu quân tiếp ứng. Đối cùng với cánh quân Mộc Thạnh, ông biết Mộc Thạnh là viên tướng mạo lão luyện, vẫn ngồi chờ win bại của Liễu Thăng mới hành vi nên hạ lệnh đến Phạm Văn Xảo với Trịnh Khả nạm thủ không đánh.

tướng trấn giữ biên cương là trần Lựu liên tục giả đại bại chạy về Ải lưu rồi lại lui về đưa ra Lăng. Ngày 18 tháng 9 âm lịch, Liễu Thăng đuổi đến đưa ra Lăng. Trằn Lựu lại thua, Liễu Thăng đắc win mang 100 quân tránh đi trước. Ngày đôi mươi tháng 9, Liễu Thăng bị phục binh của Lê Sát, è cổ Lựu tiêu diệt.

những tướng thừa cơ hội xông lên tấn công địch, giết mổ hơn 1 vạn quân, chém được Lương Minh, Lý Khánh từ vẫn. Tướng tá Minh còn lại Hoàng Phúc, Thôi Tụ cố kéo về thành Xương Giang rứa thủ nhưng cho nơi mới biết thành đã biết thành quân Lam sơn hạ, cần đóng quân ko kể đồng không. Lê Lợi sai nai lưng Nguyên Hãn chặn đường vận lương, sai Phạm Vấn, Nguyễn Xí tiếp ứng mang đến Lê sát cùng sáp đánh, giết 5 vạn quân Minh làm việc Xương Giang. Hoàng Phúc cùng hơn 3 vạn quân bị bắt.

Mộc Thạnh nghe tin Liễu Thăng đại bại bèn rút chạy. Thời điểm cuối năm 1427, vương vãi Thông xin hòa cùng rút quân khỏi giang sơn ta, cuộc chiến tranh kết thúc. Ngày 29 tháng tư năm Mậu Thân (1428), Lê Lợi đăng quang vua có nghĩa là Lê Thái Tổ, lập ra triều Hậu Lê, đem Quốc hiệu là Đại Việt./.

BAN TUYÊN GIÁO QUẬN ỦY QUẬN 8.

Tài liệu tham khảo:

- lịch sử vẻ vang Việt nam giới tập 3, tác giả Hội đồng kỹ thuật xã hội tp.hcm –Viện khoa học xã hội tại tp. Hcm ,NXB Trẻ, năm 2007.

- Tiến trình lịch sử Việt Nam, người sáng tác Nguyễn quang đãng Ngọc, NXB Giáo dục,  năm 2009.

- cố gắng thứ những triều vua Việt Nam, tác giả Nguyễn tương khắc Thuần ,NXB Giáo dục, năm 2010.

- nắm tắt những niên biểu sử Việt Nam, tác giả Hà Văn Thư, nai lưng Hồng Đức, NXB văn hóa truyền thống – thông tin, năm 2008.

- Hỏi đáp lịch sử Việt nam tập 2-3, tác giả Nhóm nhân văn trẻ,  NXB Trẻ, năm 2008.

Xem thêm: Giải vbt vật lí 8 - tải giải bài tập vbt vật lý lớp 8 bài 23: đối lưu

Từ núi rừng Lam Sơn, từ thời điểm cách đây hơn 600 năm, mùa xuân năm Mậu Tuất 1418, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa kháng giặc Minh xâm lược. Suốt 10 năm ròng rã rã pk gian khổ, khởi nghĩa Lam sơn đã thắng lợi hoàn toàn. Trong chiến thắng ấy, tất cả vai trò với đóng góp đặc biệt của dân chúng Thanh Hóa từ khởi đầu khởi nghĩa.

Sau khi cuộc khởi nghĩa của nhì tôn thất công ty Trần là nai lưng Ngỗi cùng Trần Quý Khoáng thất bại trọn vẹn vào năm 1413, sứ mệnh lịch sử dân tộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa được trao về mình Lê Lợi và số đông người đồng chí đồng lòng thuộc “nằm sợi nếm mật” với ông. Vốn là bạn hiểu rất rõ địa lợi, nhân hòa của vùng rừng núi phía Tây Thanh Hóa, Lê Lợi đã kiến thiết và để nền móng vững chắc và kiên cố cho địa thế căn cứ địa thứ nhất của cuộc khởi nghĩa. Đó là vùng núi Lam (tức núi Cham) trong không gian địa lý hành chủ yếu hương Lam tô là vị trí khởi phát. Để rồi trường đoản cú đó, cả trước, trong và sau khởi nghĩa, vùng đất Lam Sơn đang trở thành “đất căn bản”.

Xứ Thanh có ấn tượng ấn rõ nét trong khởi nghĩa Lam Sơn, bởi đây không chỉ là là căn cứ vững chắc và kiên cố của cuộc khởi nghĩa, mà còn là một nơi “góp” cho cuộc khởi nghĩa các hào kiệt, mãnh tướng, khai quốc công thần xuất thân tự “chốn hoang dã”. Vào đó, đại diện xuất sắc cùng vĩ đại hơn cả là nhân vật giải phóng dân tộc bản địa Lê Lợi - tướng soái tối cao cùng là vong hồn cuộc khởi nghĩa. Ông đã chối bỏ mọi quyền riêng bốn để mưu đồ vấn đề lớn “chí phục thù, thức ngủ chẳng quên” (Đại Cáo bình ngô), “trong rèn chiến cụ, ngoại trừ giả hòa thân” (Phú núi Chí Linh). Tứ tưởng của ông được bia Vĩnh Lăng để tại Khu Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Lam Kinh, ghi lại: “... Tuy gặp buổi loàn to mà lại chí càng thêm vững. Che mình ở núi Lam Sơn, có tác dụng nghề cày cấy. Vày căm giận đàn cường tặc tàn ngược, bắt buộc càng chuyên tâm nghiên cứu sách thao lược với dốc hết trong phòng để trọng đãi tân khách”.

Năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, phất cờ khởi nghĩa. Cuộc khởi nghĩa kéo dãn 10 năm (1418-1427) thì có tới rộng 6 năm, vùng rừng núi Thanh Hóa được chọn làm căn cứ địa. Do lực lượng yếu, mỏng dính nên quá trình đầu khởi nghĩa cũng chính là “thời kỳ nhiều năm và đau đớn nhất”, lúc ấy “nghĩa binh bắt đầu dấy”, cơ mà “thế giặc đương hăng”, có những lúc rơi vào tình thế nên “đình chiến 2 năm để củng cố kỉnh lực lượng”, tuy vậy với nghị lực phi thường, lại được quần chúng đùm bọc, chở che, góp đỡ, buộc phải nghĩa quân đã vượt qua bao khó khăn nguy hiểm, dần phục hồi và cải tiến và phát triển được phong trào.

Theo sách “Lam sơn thực lục”, trong buổi đầu khởi sự, nghĩa quân Lam tô chỉ có 35 võ tướng, 200 quân thiết đột, 200 nghĩa sĩ, 200 dũng sĩ, 14 bé voi... Tất cả không quá 2.000 người. Trong khi đó, quân Minh tất cả hơn 4,5 vạn người và hàng trăm voi ngựa. Vậy, làm nắm nào nghĩa binh Lam Sơn rất có thể từng cách vượt qua sự gian cực nhọc này? Câu trả lời đã được đường nguyễn trãi đúc kết trong bài bác cáo thắng trận: “Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng nên trúc ngọn cờ phấp phới/ tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”.

Trước khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, biết Lê Lợi là tín đồ tài năng, đức độ, nhiều người đã tìm đến Lam đánh xin được nương thân, làm gia nô cho Hào trưởng Lê Lợi và trong tương lai nhiều người xuất hiện trong Hội thề Lũng Nhai, phát triển thành những tướng soái tài giỏi, trung kiên, đảm nhiệm và giữ vị trí quan trọng trong cuộc khởi nghĩa, nghĩa sĩ tin tưởng của nghĩa binh Lam Sơn. Hội thề Lũng Nhai (1416) bao gồm Lê Lợi với 18 người thân trong gia đình tín thì đa số là bạn Thanh Hóa, như Lê Lai, Nguyễn Thận, Lê Văn An, Trịnh Khả, Trương Lôi, Lê Liễu, Lê Ninh, Lê Hiểm, Vũ Uy, Nguyễn Lý, Trương Chiến, Đinh Lan...

Thành phần thâm nhập khởi nghĩa là người Thanh Hóa cũng rất đa dạng, trường đoản cú miền đồng bởi như: Lê Tông Kiều, Võ Uy, Hà Mộng, Lê Khương; cho đến người dân những dân tộc thiểu số như: Lê Hiểm, Lê Hiêu, Lê Sao, Lê Yết, Lê Xa, Lê Lôi, Lê Cố... Với đó, thiếu phụ Thanh Hóa cũng có tương đối nhiều đóng góp đến cuộc khởi nghĩa như cung ứng lương thực, thi công căn cứ, tham gia chiến đấu, quả cảm quên mình bởi vì nghĩa phệ như bà Phạm Thị Ngọc nai lưng (vợ Bình Định vương Lê Lợi) - fan đã bao gồm công vào việc cai quản trang trại, lương thực làm việc Lam Sơn, chỉ huy đội con gái binh; Hồng Nương công chúa là đàn bà của Lê Lợi cũng làm người vợ tướng tham gia tiến công giặc; Nguyễn Thị Bành (vợ Nguyễn Chích) là 1 trong nữ tướng mạo tài ba chỉ huy nhiều trận đánh... Tất cả đã tạo nên sức táo bạo tổng hợp để hình thành nên cuộc khởi nghĩa sinh sản điều kiện trở nên tân tiến về sau này.

Đóng góp của nhân dân Thanh Hóa được không ít nhà nghiên cứu review là “nổi bật và trọn vẹn nhất”. Trong bài viết “Lam Sơn, địa thế căn cứ hậu cần trước tiên của binh đao chống Minh”, các tác đưa Đinh Xuân Lâm - è cổ Quang Vinh đã nhận định: “Trong vượt trình sẵn sàng khởi nghĩa, Lê Lợi quan trọng đặc biệt chú trọng đến việc huy hễ tài vật, lương thực trong Nhân dân, nhất là trong số dân tộc thiểu số vùng núi phía Tây Thanh Hóa, sát sau sườn lưng căn cứ Lam Sơn mà lại nghĩa quân vốn có quan hệ rất chặt chẽ”. Còn những tác mang Phan Huy Lê - Phan Đại Doãn trong cuốn “Khởi nghĩa Lam sơn 1418-1427”, vẫn chỉ rõ: “Hầu như không có làng như thế nào thuộc nhì huyện Lương Giang với Cổ Lôi dọc từ sông Chu không có người gia nhập nghĩa quân vào trong thời điểm tháng chuẩn bị này”.

Giữa vô số cuộc vây khốn, truy quét gắt gao của quân thù, Bình Định vương thuộc nghĩa quân đã nhờ vào địa hình rừng núi hiểm trở dọc từ quan Hóa, quan lại Sơn, thường Xuân, Bá Thước, Lang Chánh, Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Thạch Thành... Nhằm vừa công, vừa thủ bảo trì chiến đấu. Gồm những thời gian nghĩa quân bị vây hãm nguy khốn, nên 3 lần rút lên núi Chí Linh cùng ròng rã sản phẩm tháng không có lương ăn. Sự khốn đốn ở bắt đầu ấy được tác giả của “Bình Ngô đại cáo” ghi lại: “Khi Linh sơn lương hết mấy tuần/ thời điểm Khôi huyện quân ko một đội”. Giữa tình cảnh “ngàn cân treo tua tóc”, sự đùm bọc, ủng hộ nhiệt liệt của đồng bào các dân tộc vùng rừng núi Chí Linh đã trở thành chỗ dựa nhằm Lê Lợi với nghĩa quân “cùng nhau ngày đêm trải lòng trải dạ, vỗ về quân lính, sắp xếp đội ngũ, chỉnh đốn khí giới... Nguyện tử chiến, thề không team trời phổ biến với giặc”.

Từ địa thế căn cứ địa Thanh Hóa, hàng chục trận đánh lớn nhỏ đã diễn ra khắp Mường Yên, Lạc Thủy, Mường Một, Mường Khao, Mường Nanh, bến Bổng, Mường Thôi, ý trung nhân Mộng, Thi Lang, quan liêu Du, Kình Lộng, Úng Ải... Thành công trong các trận đánh đặc biệt quan trọng đã chuyển khởi nghĩa Lam Sơn thay đổi trung vai trung phong của cuộc đấu tranh chống ách đô hộ nhà Minh hồi thời điểm đầu thế kỷ XV. Quy trình tôi luyện và mỗi bước lớn mạnh mẽ của nghĩa quân trong quy trình tiến độ này đã sinh sản tiền đề để năm 1424, cuộc khởi nghĩa chuyển hướng vào đất Nghệ An. Cũng từ đây, khởi nghĩa Lam Sơn có bước ngoặt mới, cùng với nhiều chiến thắng lớn mang tính quyết định mang lại cục diện cuộc chiến.

Sau 10 năm khởi nghĩa, trải qua nhiều gian truân vất vả, ở đầu cuối giành thắng lợi vẻ vang, xuất hiện một vương triều new - bên Lê sơ, trường tồn 360 năm trong lịch sử hào hùng Việt Nam. Đây là thời kỳ trung hưng giang sơn rạng rỡ với hùng cường hàng đầu của quốc gia Đại Việt thời phong kiến. Qua đó xác định thêm vai trò đặc biệt của đất và tín đồ xứ Thanh trong cuộc chiến đấu chống giặc ngoại xâm, đảm bảo an toàn nền tự do dân tộc và thiết kế quê hương, khu đất nước.

Hoài Anh

(Bài viết bao gồm sử dụng một số tài liệu trong hội thảo chiến lược khoa học tập “Anh hùng dân tộc Lê Lợi với Nhân dân Thanh Hóa với khởi nghĩa Lam Sơn”).